KAHRAMAN ONİKİLER' İN DİRENİŞ DESTANI VE ŞANLIURFA' NIN KURTULUŞU -YAZI DİZİSİ-20
ŞANLIURFA' NIN 11 NİSAN 1920 YILINDA KURTULUŞUNUN 100.YILINI KUTLUYORUM.
ŞANLIURFA halkının müzige olan bakış açısı "SIRA GECELERİ" kültürünü günümüze kadar taşımış ve korumuştur.
Belirli akşamlar bir araya gelerek toplanan oda arkadaşları erkek çocuklarınıda beraberlerinde götürürlerdi,oda kültürü olan "SIRA GECELERİ"ortamını yaşamaları ve gelecekteki nesillere ulaştırıp devam ettirmeleri için meclislerde bulundurarak hizmet ettirirlerdi.
Yoğurulan çig köfteler,sade yağlı peyinirli kadayıflar,şıllıklar,meyveler,çerezlerle donatılan yer sofralarının etrafında oturularak eskiler yad edilirdi.
SIRA GECELERİ'nde,urfa'nın okuyucuları sazendeler takdir görürlerdi,klasik türk müzigini en iyi derecede icra ederlerdi.
Şairlerin divanlarda,meclislerde kendilerine has gelenekleri vardı.
URFA,açık konservatuar gibiydi.
URFA halkının büyük çoğunluğu müzikle yakından ilgilenirdi.
Gazelen katları,kısa taksimlerle degişik sazlarla yapılır ardından gazelhan okumaya başlardı.
Müsiki şinazlar,şair,bestekar,ses sanatçısı,hoyratçı,gazelhan,mevlidhan,kanuni,kemani,darbukatör ve neyzenlerle icra edilirdi.
Meclislerde muhayyer,hüzzam,uşak,hicaz,gerdaniye,hicazkar,mahur,saba,çargah,gazeller,türküler,uzun havalar,şarkılar,navruz,rast,segah dizilerinin içinde geçkiler yapılarak icra edilirdi.
Eser aralarında büyük şairlerden nabi,baki,fuzuli,şair abdi,galip,saffet,kuddusi,furugi,rıfat,fehim,ziya paşa gibi şairlerin divanlarından gazeller okunurdu.
Meslek erbabları;hoyratlara meslek isimlerini iliştirmişlerd (keçeci hoyratı,bahçacı,kazancı,daşçı) gibi.
Sıra gecelerinde,kına gecelerinde,dügünlerde,asbap gecelerinde,dergah ve tekkelerde,mevlitlerde,dağ yatılarında,mağaralarda usta hocaların okuyucuları izleyenlere urfa'ya özgü tasavvuf müzikleri,klasik müzikler,halk müzikleri,türküler,uzun havalar,gazeller,ğoyratlar,çifteler,musiki şinaslar tarafından icra edilirdi.
Fasıllara klasik türk müzigiyle başlanır beste,kar,semai şarkılardan sonra hoyratlar,gazeller söylenir hareketli eserler okunurdu.
Ezgilerdeki müzik,eser sayısı ve söz zenginliginin kaliteli icrası yapılırdı.
Def denen büyük bendirlerle çiftelere eşlik edilirdi.
Musikilerde,güfte (söz) ön pilana çıkardı.
Eski urfa'lıların kendine öz yaşam tarzlarını ve genel kültürlerini günümüze kadar taşıyabilmeyi başarmışlar ama yeni nesiller tarfından tam anlamıyla korunamamıştır hatta deforme edilmiştir.
Modernleşmeyle başlayan degişim kapitilizme boyun egmek mecburiyetinde kalmıştır.
ŞANLIURFA'nın kendine öz tarih'inin ve kültür'lerinin korunması elzemdir.
Eski urfa'yla şimdiki şanlıurfa arasında zamanla oluşan büyük farklılıkların bazı kişiler tarafından normal olarak gösterilmeye çalışılmasıda tarihe ihanettir.
devam edecek